طی یک برنامه ای قصد داریم تا در مورد ساختار مهم ماشین ها و قطعات اصلی آن ها صحبت کنیم و ساختمان آن ها را مورد آنالیز قرار دهیم و کاربرد آن ها را بیان کنیم تا بتوانیم بهتر و بهتر وجود این قطعات در ماشین را درک کنیم. در یک سری از مقالات در مورد برخی از قطعات صحبت کردیم اما در این مقاله می خواهیم به یکی از مهم ترین قطعات یک ماشین به نام جعبه دنده یا همان گیربکس اشاره کنیم و مشخصات و ساختار آن را مورد بررسی قرار دهیم و ببینم وجود این قطعه در ماشین مانند ساختمان دیزل ژنراتور چه تاثیر و کاربردی دارد.

گیربکس چست؟

گیربکس یا جعبه دنده اتومبیل دارای چندین دنده برای حرکت رو به جلو و معمولاً یک دنده برای حرکت به عقب می‌باشد، امروزه از گیربکس‌های شش و هفت سرعته اتوماتیک و دستی در خودروهای نسل جدید استفاده می‌شود. یک ماشین شامل یک منبع نیرو و یک سامانه انتقال قدرت است که کاربرد خاصی از توان را فراهم می‌آورند. لغت‌نامه میرام-وبستر انتقال را به این صورت تعریف می‌نماید: مجموعه‌ای از قطعاتی که شامل دنده های تغییر سرعت و میل‌گاردان‌هایی است که توسط آن‌ها می توان توان را از موتور به یک محور تحت بارانتقال داد.انتقال اغلب به گیربکسی (جعبه‌دنده) که از دنده‌ها و سلسله‌ای از دنده ‌ها برای فراهم‌آوری تبدیل سرعت و دور موتور از یک منبع چرخان به دستگاهی دیگر استفاده می‌کند اشاره دارد.

مقایسه گیربکس های اتوماتیک و معمولی

اگر شما یک ماشین با گیربکس اتوماتیک رانده باشید ، دو تفاوت بزرگ بین گیربکس های اتوماتیک و گیربکس های دستی را می شناسید :
خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک نیاز به تعویض دنده دستی ندارند . یک بار شما دنده را در حالت drive قرار می دهید ، همه چیز ها دیگر خودکار عمل می کند. همچنین خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک پدال کلاچ ندارند.

تفاوت اساسی بین گیربکس های اتوماتیک و دستی این است که گیربکس دستی با درگیر و آزاد کردن مجموعه دنده های مختلف به شفت خروجی نسبت انتقال دور های متفاوتی می دهد. در حالی که گیربکس اتوماتیک با همان مجموعه از دنده ها همه نسبت انتقال دور های متفاوت را می دهد. مجموعه دنده های سیاره ای وسیله ای است که این کار ها را در گیربکس اتوماتیک ممکن می سازد.
گیربکس اتوماتیک ( به علاوه مبدل گشتاور ) و گیربکس دستی ( با کلاچ ) دقیقاً مثل هم عمل می کنند، اما از راه های کاملاً متفاوت. روش گیربکس اتوماتیک برای تعویض دنده کاملاً شگفت انگیز است.
درست مثل جعبه دنده های دستی ، کار اصلی گیربکس های اتوماتیک این است که به موتور ( که دارای دامنه محدود سرعت است ) اجازه می دهد که سرعت خروجی با دامنه وسیعی داشته باشند.
شما احتمالاً در حین رانندگی با خودرو های دارای جعبه دنده دستی فقط از دنده سه استفاده نمی کنید و اگر هم این کار را بکنید شتاب مورد نظرتان را در هنگام شروع حرکت نخواهید داشت. و در سرعت های بالا نیز ، موتور زوزه ای شدید خواهد داشت ( اگر عقربه نشان دهنده دور موتور نزدیک خط قرمز شود ) در این حالت موتور خودرو به زودی فرسوده می شود و تقریباً غیر قابل راندن است. بر این اساس شتاب گیری در خودروهای اتوماتیک نسبت خودروهای مشابه دنده معمولی کندتر خواهد بود.